Wiedeń – największe miasto w Austrii położone nad Dunajem. Duży ośrodek administracyjny, przemysłowy, akademicki i turystyczny, przemysłowy oraz kulturalny o znaczeniu międzynarodowym. Założony ok. 500 roku p.n.e. w procesie ekspansji Celtów, w roku 15 p.n.e. stał się graniczną rzymską placówką. W 1221 r., będąc jednym z najważniejszych siedlisk Świętego Cesarstwa Rzymskiego, nabywa prawa miejskie, a po jego upadku w 1806 r. miasto zostaje stolicą Cesarstwa Austrii i następnie – do roku 1918 – Austro-Węgier.
Aktualnie Wiedeń jest stolicą Republiki Austrii. Ze względu na jego historyczne centrum pełne zabytków ze wszystkich doniosłych etapów dziejowych Europy jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a z uwagi na bogactwo atrakcji należy do najchętniej odwiedzanych miast Europy.
Imponująca oferta turystyczna, różnorodne propozycje kulturalne oraz urzekający nastrój wiedeńskich ulic i kawiarń sprawiają, że Wiedeń cieszy się szczególnym zainteresowaniem turystów i sympatią całego świata. Wiedeń, stolicę Austrii, uznano za zwycięzcę w 2020 roku w rankingu „10 najbardziej zielonych miast na świecie”. Zieleń tego miasta ma różne oblicza – od pięknie zaprojektowanych rabatek, różanych ogrodów i trawników po otoczone drzewami aleje parków i lasów. W Wiedniu jest w sumie 990 parków miejskich, a znany Las Wiedeński nazywano „zielonymi płucami” miasta.
Wiedeńską Starówkę tworzy kompleks najpiękniejszych historycznych zabytków, kościołów i pałaców. Atrybuty i pamiątki po swoich dziejach pozostawiła tu dynastia Habsburgów. Spacerując ulicami Wiedeńskiej Starówki doświadczasz fascynacji podziwiając przepiękną zabudowę tworzącą niegdyś średniowieczne miasto, a jej specyficzny urokliwy klimat uzupełniają liczne kawiarnie i restauracje. Wiedeńskie kawiarnie uchodzą za oazę spokoju i miłej atmosfery, dowodem czego jest fakt, iż tradycyjna wiedeńska kultura kawiarniana zalicza się do niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
W centralnym punkcie Wiedeńskiej Starówki znajduje się Katedra św. Szczepana – duma i jeden z symboli miasta. Jest ona najważniejszą i najstarszą ze świątyń stolicy Austrii, zaliczaną do najokazalszych świątyń europejskich. Tę perłę architektury zaczęto budować w stylu późnoromańskim, na przestrzeni wieków rozbudowywano, tworząc formę romańsko – gotycką. Widok Katedry zachwyca nie tylko monumentalną fasadą, ale i wysokością wież wznoszących się nad wspaniałą budowlą. Wewnątrz świątyni znajdują się liczne dzieła sztuki barokowej i gotyckiej, z głównym obrazem przedstawiającym męczeńską śmierć św. Szczepana, pierwszego męczennika w dziejach chrześcijaństwa i cudownym obrazem Matki Boskiej z Pötsch, świadectwem kultu maryjnego. W podziemiach są groby książąt z austriackiej linii Habsburgów i ważnych osobistości Austrii. Katedra wznosi się pośrodku Placu św. Szczepana , który jest nie tylko sercem historycznego centrum Wiednia, ale też ważnym współczesnym punktem komunikacyjnym stolicy Austrii.
Od placu odchodzi sławna ulica Graben – nazywana wizytówką Wiednia, gdyż znajduje się tu sporo obiektów o niepowtarzalnej architekturze, miedzy innymi w centralnej części alei stoi słynna Kolumna morowa – barokowa kolumna Świętej Trójcy. Poszczególne elementy Kolumny poza symboliką religijną upamiętniają ofiary epidemii dżumy z II połowy XVII w. oraz symbolizują trzy kraje wchodzące w skład dawnej monarchii – Austrię , Węgry i Czechy. Graben i Kohlmarkt uważano za najelegantsze ulice Wiednia, gdyż zachowały atmosferę wyjątkowości i ekskluzywności, najlepiej oddające charakter ery Habsburgów. Niektóre z butików i sklepów można uznać za arcydzieła XX-wiecznej architektury. Przy Kohlmarkt – przed wiekami sprzedawano węgiel drzewny. Obecna nazwa ulicy pochodzi od nazwy tego traktu. Przedłużeniem Kohlmarkt-u jest Plac św. Michała, przylegający do tylnej części przepięknej zabudowy Hofburga.
Bez wątpienia cesarski kompleks zamkowy Hofburg jest najważniejszym obiektem i atrybutem Wiednia. Przez stulecia był rezydencją austriackich władców. Obecnie mieści się tu siedziba kancelarii prezydenta Austrii. Warto zaznaczyć, iż Hofburg nie jest jednolitą budowlą, lecz kompleksem budynków rozbudowywanych w poszczególnych elementach i przekształcanych przez blisko siedem stuleci.
Wspomniany Plac św. Michała także nie powstał od razu, bo zaprojektowano go w 1725 r., a wykonano dopiero pod koniec XIX w. Góruje tu styl neobarokowy, kręte balustrady, rzeźby orłów, posągi Herkulesa. Centralną część placu zajmuje kolekcja artefaktów archeologicznych – są to ruiny starożytnej rzymskiej osady. Obok znajduje się Kościół św. Michała, najstarszy budynek na Placu i to od niego pochodzi nazwa Plac św. Michała.
Imponująco wygląda neogotycka siedziba miejskiego Ratusza. Wzniesiony w połowie XIX wieku, od początku istnienia budynek pełni funkcję użyteczności publicznej. Naprzeciwko Ratusza, po drugiej stronie ulicy, znajduje się Teatr Dworski – uznawany za jeden z najstarszych i najpiękniejszych teatrów w Europie. Siedzibą tutejszej władzy ustawodawczej jest budynek austriackiego Parlamentu. Zaprojektowany w stylu neoantycznym, przypomina swoim wyglądem gmachy wznoszone w czasach starożytnych. Posąg Ateny, stojący przed budynkiem, która w ręku trzyma boginię zwycięstwa Nike ,wyraźnie nawiązuje do czasów antycznej Grecji.
Plac Marii Teresy jest często punktem startowym dla zwiedzających Wiedeń. Trudno się dziwić, bo w obrębie Placu usytuowano wiele wspaniałych pamiątek historii i architektury miasta. To właśnie tutaj znajdują się dwa bliźniaczo do siebie podobne budynki. Jest to Muzeum Historii Sztuki oraz Muzeum Historii Naturalnej. Pośrodku placu stoi ogromny pomnik przedstawiający cesarzową Marię Teresę. Na szczycie pomnika sama Maria Teresa, a niżej jej doradcy i generałowie. Wzniesiono go pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku.
Kolejną cesarską posiadłością w stolicy Austrii jest kompleks pałacowo-ogrodowy Schönbrunn – równie przepiękne miejsce i dawna letnia rezydencja władców. Budowę jego rozpoczęto w XVII wieku, ale swój aktualny wygląd kompleks zawdzięcza przebudowie, którą kilkadziesiąt lat później zleciła cesarzowa Maria Teresa. Tę posiadłość Habsburgów nazywano perłą wiedeńskiego baroku. Schönbrunn, to nie tylko sam pałac, to kompleks z niezwykle zadbanym parkiem, z mnóstwem zieleni i kwiatów, ogrodem zoologicznym, palmiarnią oraz kawiarnią. Na wzgórzu o wysokości 60 m za Pałacem Schönbrunn usytuowano pełny przepychu pawilon Glorietta. Położony powyżej głównej bryły pałacu umożliwia wspaniały widok na cesarską siedzibę i malowniczą panoramą miasta. Glorietta jest pomnikiem sprawiedliwej wojny. Głosi o tym znajdująca się na froncie Glorietty inskrypcja: JOSEPHO II. AVGVSTO ET MARIA THERESIA AVGVSTA IMPERANTIB. ERECT. CIƆIƆCCLXXV.
Wśród wielu zabytków historii tego miasta nie można pominąć Belwederu – barokowego pałacu położonego w centrum Wiednia. Zaprojektowany przez architekta Johanna Lucasa von Hildebrandta jest kolejnym znanym XVIII-wiecznym kompleksem pałacowo-ogrodowym składającym się z dwóch wystawnych obiektów – Górnego oraz Dolnego Belwederu. Górny Belweder od początku pełnił funkcje reprezentacyjne, natomiast Dolny Belweder służył jako część mieszkalna. Oba pałacowe obiekty otoczone są ogrodem, który stanowi kwintesencję barokowej sztuki architektury krajobrazu. W pałacowych budynkach po I wojnie światowej urządzono muzea, w ich zbiorach znajdują się arcydzieła austriackiej sztuki z różnych czasów.
Lista zabytkowych, niezwykłych dzieł sztuki, które w ciągu tysiącleci stworzyła ludzka ręka, a z których słynie stolica Austrii, jest nieskończenie długa. Umieszczono je wraz z miastem na liście UNESCO.
Podstawę stwierdzenia „Wiedeń zawsze jest na topie” stanowią niezaprzeczalne przesłanki, iż to historyczne i współczesne miasto nie tylko prezentuje walory architektury średniowiecznej starówki i bezcennych zabytkowych pamiątek, ale też pozwala przyjrzeć się im w otoczeniu innowacyjnej zabudowy nowoczesnej metropolii. Doskonale funkcjonująca infrastruktura miejska sprawia, że Wiedeń uchodzi za jedną z najbezpieczniejszych aglomeracji świata, chętnie odwiedzaną przez turystów.
Autor: Ludmiła Matusik
Zdjęcia wykorzystano z prywatnego archiwum Autorki*
Prawa autorskie zastrzeżone
